Bireysel Emeklilik Aracılığı Geleceğin Mesleği

• Bireysel Emekliliğin Faydaları
• Bireysel Emeklilik Sisteminde Farklı fonlardan uygun olarak nasıl seçilir?
• Bireysel Emeklilik Sisteminde Yatırılan paralar ne olacak?
• Bireysel Emeklilik Sisteminde Maaş mı, toplu para mı?

Türkiye`de bir buçuk yıldır uygulanan Bireysel Emeklilik Sistemi(BES) yepyeni bir meslek doğurdu. Evhanımlarından yeni mezunlara, işsiz bankacılardan avukatlara toplam 13 bin kişi bireysel emeklilik aracısı lisansı almak için Emeklilik Gözetim Merkezi`ne başvurdu. İngiltere ve ABD`de olduğu gibi Türkiye`de de BES`te 2 tür çalışma şekli bulunuyor. Ya tam zamanlı olarak bireysel emeklilik şirketinde bordrolu olarak çalışıyorsunuz ya da işe gitmeden evden işlerinizi yapabiliyorsunuz. Bireysel emeklilik aracısı olmak isteyenler çalışma şekillerini kendileri belirliyorlar. Ancak genellikle yeni mezunlar bordrolu olarak tercih ediliyorken, birkaç yıl iş tecrübesi olan ve serbest çalışmak isteyenler bağımsız finansal danışman yapılıyor. Bordrolu çalışanlar aylık maaş ve prim üzerinden ücretlendiriliyor. Evden serbest çalışan bağımsız finansal danışmanlarsa emeklilik şirketiyle bir sözleşme yaparak, yabancıların free-lance dediği tarzda çalışabiliyorlar. Aylık sabit maaşları bulunmuyor. Yaptıkları satış üzerinden gelir elde ediyorlar. Yurtdışında bireysel emeklilik sözleşmelerinin yüzde 40`ını bu tür evden çalışanlar gerçekleştiriyor. KAZANÇ AYLIK 3 İLE 4 BİN YTL Emeklilik şirketlerinde, oldukça yeni olan bağımsız finansal danışman konseptini Türkiye`de Ak Emeklilik ve Yapı Kredi Emeklilik gibi az sayıda bireysel emeklilik şirketi uyguluyor. Bireysel emeklilik Türkiye`de devreye girer girmez evden çalışma imkanı sunan bağımsız finansal danışman sistemini uygulamaya başladıklarını söyleyen AK Emeklilik Genel Müdürü Meral Ak Egemen, bağımsız finansal danışmanların ayda 3 ile 4 bin YTL (3 ile 4 milyar lira) arasında kazandıklarını söyledi. AK Emeklilik`in uyguladığı sistemle ilgili bilgi veren Meral Ak Egemen şöyle konuştu: `BES`te ürünler çeşitlendikçe, danışmanlık ihtiyacı doğuyor. O nedenle insanların ihtiyaçlarını saptayacak. O ihtiyaca uygun ürün geliştirecek, gerekirse kişiye özel paket hazırlayacak finansal danışmanlığa ihtiyaç var. O noktada da bizim ikinci grup aracılar diye tanımlayabileceğimiz, bağımsız finansal danışmanlara ihtiyacımız oluyor.` TÜRKİYE`YE UYARLADILAR `Biz bağımsız finansal danışman kavramını getirip Türkiye`ye uyarladık` diye sözlerine devam eden Egemen şöyle konuştu: `Türkiye`de yeni iş kurup da serbest çalışmak isteyen insanlar var. Ama bunlar ilk başlangıç giderlerini üstlenemiyorlar. Ofis kurmak minimum 40-50 bin dolardan başlıyor. Kişiler adına bunlarını biz üstlendik. Bu arkadaşlar için Taksim`de şık bir ofis yaptık. Şirketlerinin kuruluşunu, ödenecek vergilerini de üstlendik. Onlara sadece portföy oluşturmak kaldı. Bireysel çalışan finansal danışmanlarımız burada gelip müşterileriyle görüşebiliyor, ofis işlemlerini yapabiliyorlar. Hem çocuğunu hem işini idare edebilecek ve yoğun bir iş temposu istemeyenler için bu tür çalışma çok ideal. Bizim bu sayede satışlarımız arttı. Kadrolu arkadaşlarımız daha küçük çaplı katılım bedelleri gerçekleştiriyorken, serbest çalışanlar daha yüksek hacimli satışlar yapabiliyorlar. Evden çalışan arkadaşlarımız daha çok A grubuna hitap ediyorlar.` ANADOLU`YA YAYILACAK Ak Emeklilik`in 20`inin üzerinde bağımsız finansal danışmanı bulunuyor. Bu sistemi Anadolu`da yaygınlaştırmak istediklerini de söyleyen Meral Ak Egemen, `2005`ten itibaren Anadolu`da büyük illerde bu sistemi yaygınlaştırmak istiyoruz. Yeterli sayı oluşana kadar bu arkadaşlar home ofis çalışabilecekler. Ürün eğitimini, dokümantasyonunu biz vereceğiz. Satış eğitimini biz vereceğiz. Bağımsız finansal danışman sayımızı 20`den 150`ye çıkarmayı düşünüyoruz` dedi. Kadrolu çalışanlarda artış yaşanacak 20 yıldır finans sektörünün içinde olan Meral Ak Egemen, bireysel emeklilik aracılığı geleceğin mesleği olarak bakıyor. BES`te çalışanların önümüzdeki 5 yıl içinde hep çok ciddi kariyer fırsatları hem de çok ciddi maddi olanaklara kavuşacaklarını söyleyen Egemen, `Çukurova`dan Sabancı`ya Türkiye`deki bütün büyük gruplar bu işe yatırım yapıyorlar. İş geliştikçe şirketler arasında rekabet de aratacak.1995`te kurumsal bankacılıkta olmak iyiyiydi, 1995`ten sonra bireysel bankacılık popüler oldu. Şimdi bireysel emeklilikte olmak avantaj. Sektörde aracı sayısı daha doyuma ulaşmadı` dedi. 2005`te daha fazla bireysel emeklilik aracısı ve finansal danışmanı istihdam edeceklerini belirten Meral Ak Egemen, Anadolu`da istihdam etmek üzere finansal danışmanlar aradıklarını söyledi. Özel istihdam bürolarına 8 yeni kuruluş eklendi İŞKUR, yeni çıkan yasa doğrultusunda, 8 kuruluşa özel istihdam bürosu olarak faaliyet gösterme izni verdi. Özel istihdam bürosu olarak faaliyet gösterecek olan kuruluşların beşi İstanbul`da bulunuyor. İŞKUR, Muğla, Bursa ve Eskişehir`de de birer kuruluşa faaliyet izni verdi. İŞKUR`un özel istihdam bürosu izni verdiği kuruluşlar şunlar: `Nihat Göllü (Muğla), Global İstihdam Hizmetleri(İstanbul), ENG Özel İstihdam Hizmetleri (İstanbul), Çakır İş Ve İstihdam Aracılık Hizmetleri(Bursa), Birey Seçme Ve Değerlendirme Danışmanlık (İstanbul), Ayşe Serpil Dağlı İletişim İnsan Kaynakları Eğitim Danışmanlığı Ve Halkla İlişkiler(Eskişehir), E Ve E İstihdam Hizmetleri (İstanbul), EİC İstihdam Hizmetleri (İstanbul)`. Unilever maratonu bitti Unilever IdeaTrophy 2004, Türkiye`nin farklı üniversitelerinden gelen proje sahibi genç beyinleri biraraya getirdi. Unilever Ailesi`nin önde gelen kişisel bakım markası olan Dove için Türkiye`nin farklı üniversitelerinden biraraya gelen gençlerin yarıştığı yarışmada birinci Boğaziçi Üniversitesi`nden Burcu Baykurt, Ceyda Günaslan ve Özlem Demirel`den oluşan Doventure rumuzlu grup oldu. Unilever Yönetim Kurulu Başkanı İzzet Karaca`Unilever Türkiye olarak gençlerin ülkemizin geleceğinde oynayacağı büyük rolün farkındayız. Bütün projeler bizim için çok değerliydi` dedi. İşin özellikleri Bireysel emeklilik aracısı sistemin kuralları çerçevesinde hareket eden, tasarruf yoluyla mevcut ve gelecekteki yaşam standartlarını koruyacak bir gelir elde etmelerini sağlamak üzere, müşterilere çeşitli alternatif planlar sunar. Bu işi meslek olarak yapmak isteyen kişilerin en az üniversite veya sigortacılık ve bankacılık yüksekokulu mezunu olmaları gerekiyor. Ayrıca bu işi meslek olarak yapabilmek için adayların Emeklilik Gözetim Merkezi`ne başvurup, lisans almaları şart. Başvuru koşulları Bireysel emeklilik aracısı olmak isteyenlerde aranan özellikler şöyle: 4 yıllık üniversite veya 2 yıllık Sigortacılık Meslek Yüksek Okulu mezunu olmak Analitik ve pozitif düşünce yapısına sahip olmak İkna gücü yüksek Ekip çalışmasının yaşam tarzına uygun olduğunu düşünen Dışa dönük, iletişim becerisi güçlü Yapı Kredi de alIma yöneldi BES`te en fazla katılımcıya ulaşan Yapı Kredi Emeklilik`in İnsan Kaynakları, Eğitim ve Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Uğur Tozşekerli de, 540 olan mevcut bireysel güvence danışmanı sayısını bu yıl 640`a yükseltmeyi planladıklarını söyledi. Yapı Kredi Emeklilik`te şimdilik 9 homeofis danışmanı bulunuyor. Gençlerin sayısı artacak Tozşekerli şöyle dedi: `Bireysel emeklilik ülkemizde bir yılı aşkın süreden bu yana var olan bir sistem. Bu sistemde çalışacak gençlerin sayısı daha da artacak. Bu işi meslek olarak yapmayı kendisine amaç edinmiş gençlerin artmasında, sistemin yaygınlaşması, fon büyüklüklerinin, müşteri sayısının artması ve kişilerin bilinçlenmesi etkili olacak. Mevcut bireysel güvence danışmanı, bireysel güvence uzmanı ve satış yöneticisi sayımız 540`tır. Önümüzdeki yıl bu sayıyı 620`a yükseltmeyi planlıyoruz. Şu anda 9 home office danışmanımız var. Home office danışmanlarla amacımız, müşteri potansiyelinin şube açmaya yeterli olmadığı yerlerde, daha uygun maliyetlerle Türkiye geneline yaygınlaşmayı sağlamak.` Ayçe TARCAN

Bireysel Emeklilik Sistemi, mevcut olan sosyal güvenlik kurumlarına (SSK,Emekli Sandığı Ve Bağkur'a) alternatif değil bu kurumların tamamalayıcısı olacak şekilde kurulmuştur.

Sistemin ana kuralı 10 yıl ve 56 yaşını doldurmuş olmaktır. Yani kişi eğer 46 yaşında sisteme giriyorsa 10 yıl sonra 56 yaşında olacağı için her iki krıteride tamamlamış olarak Özel emekliliğe hak kazanmış olacaktır.

Eğer kişi 30 yaşında ise 26 yıl ödeme yaparak 56 yaşında emekli olabilir. Fakat kişi 30 yaşından 45 yaşına kadar ödeme yapıp 56 yaşınıda bekleyebilir.

Sistem itibariyle mevcut eskiden uygulanan hayat sigortaları sisteminden tamamen farklıdır. Kişilerin yatırımları tamamen kendi istedikleri yatırım enstrümanlarında belirlediği oranlarda değerlendirilir.

Ayrıca sistem oldukça şeffatır.Müşteri istediği zaman fonlarının getilerini medyadan günlük takip edebilmektedirler.

Her müşterinin normalde yaptığı yatırımların riski bu sistemde önemlidir. Çünkü bu risk düzeyine göre kişiye tavsiyelerde bulunulur.

Kişi isterse risk derecesine göre plan satın alabilir veya farklı bir planda seçebilir. Bu da müşterinin karlılığını etkiler. Yüksek risk alan kişinin getiriside kaybıda yüksek olacaktır.

Bu fonlar farklı yatırım tercihlerine göre düzenlenmiştir. Sigorta Finans Uzman kadrosu emekli olduğunuzda elinize geçmesini beklediğiniz para miktarıyla ödeyebileceğiniz katkı payı miktarını göz önünde bulundurarak en uygun fonu seçmenize yardımcı olacaklardır.

Ödediğiniz katkı payları size ait özel bireysel hesaplarda yine sizin seçtiğiniz emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir. Emeklilik Yatırım Fonları fon yönetiminde uzman portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilir. Hem ödediğiniz tutarlar hem de elde ettiğiniz getiriler ile ilgili bilgilere dilediğiniz zaman ulaşabilirsiniz.

Yatırımlarınızla elde ettiğiniz birikimi isterseniz toplu para isterseniz emekli maaşı olarak alabilirsiniz.

En erken emekli olma yaşı 56. Bireysel Emeklilik Sistemi’nin emeklilik yaşıyla ilgili tek ön koşulu, sistemde en az 10 yıl katkı payı ödemek.

Ödeyeceğiniz katkı payını emeklilikte almak istediğiniz toplu para ya da emekli maaşına göre bugünkü bütçenizi dikkate alarak kendiniz belirleyebilirsiniz. Bireysel Emeklilik Sistemi‘nde ne kadar uzun süre kalır, ne kadar çok tasarruf yaparsanız, emeklilik döneminizde o kadar büyük gelir elde edersiniz.

Kanunen medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip herkes. Bir kamu sosyal güvenlik kurumuna bağlı olsun olmasın, çalışsın çalışmasın herkes sisteme katılabilir.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ; SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı gibi sosyal güvenlik sistemlerinin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır. Bu kurumlara üye olsanız bile Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katılabilir, emekliliğinizde ek gelir sahibi olabilirsiniz. Bireysel Emeklilik Sistemi yasayla düzenlenmiş, güvenliği devlet tarafından sağlanan, emekliliğiniz için önemli vergi avantajları ile tasarruf yapmanızı ve bu tasarruflarınızı yatırıma çevirmenizi sağlayan, özel sektörce yönetilen bir sistemdir.

Emekliliğimde huzurlu ve rahat bir hayat sürmek için düzenli ve yeterli bir gelir istiyorum diyorsanız Bireysel Emeklilik Sistemi’ne girmelisiniz. Artık geleceğiniz için tasalanmanıza gerek kalmayacak. Emekli olduğunuzda bugünkü yaşam standartlarınızı koruya bileceksiniz.

Emeklilik yatırım fonu, şirket tarafından emeklilik sözleşmesi çerçevesinde alınan ve katılımcılar adına bireysel emeklilik hesabında izlenen katkıların, riskin dağıtılması ve inançlı mülkiyet esaslarına göre işletilmesi amacıyla oluşturulan malvarlığıdır.
Fon portföyünde bulunan yatırım araçları
Fon portföyü aşağıda yer alan para ve sermaye piyasası araçları ile işlemlerinden oluşur.
a) Nakit, vadeli ve vadesiz mevduat,
b) Borçlanma araçları (ters repo dahil) ile hisse senetleri,
c) Kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar,
d) Repo işlemleri,
e) Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri,
f} Borsa para piyasası işlemleri,
g) Yatırım fonu katılma belgeleri,
h) Sermaye Piyasası Kurulu tarafından uygun görülen ve kamuya ilan edilen diğer para ve sermaye piyasası araçları
Fon portföylerine ilişkin başlıca sınırlamalar
1-Fonun net varlık değerinin;
a)%10’undan fazlası bir ihraççının para ve sermaye piyasası araçlarına yatırılmayacaktır.
b) %5’inden fazla yatırım yaptığı ortaklıkların para ve sermaye piyasası araçlarının toplam tutarı, fonun net varlık değerinin %40’ını aşmayacaktır.
2-Fon varlıklarının;

a)En fazla %5’i risk sermayesi yatırım ortaklıkları tarafından ihraç edilen para ve sermaye piyasası araçlarına yatırılabilir,

b)En fazla %20’si bir topluluğun para ve sermaye piyasası araçlarına yatırılabilir,

c) En fazla %20’si borsa para piyasasında değerlendirilebilir,

d)En fazla %10’u mevduat hesaplarında değerlendirilebilir,

e)En fazla %10’u yatırım fonu katılma belgelerine yatırılabilir.
3-Katkı paylarının;
a)En fazla %15’ini,portföyününün az %80’i yabancı para ve sermaye piyasası araçlarından oluşan fonlara yönlendirebileceklerdir.
b)En az %30’unun, %80’i devlet iç borçlanma senetlerinin oluşturduğu fonlara yönlendirilmesi zorunlu bulunmaktadır.
Fonların denetlenmesi
a)Fonun Faaliyellerinin iç kontrol esas ve usullerine uygun olarak işleyişi, fon denetçileri tarafından denetlenir.
b)Şirketin fonlarının, portföy yöneticilerinin ve saklayıcının (Takasbank) Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ve Emeklilik ve Yatırım Fonlarının Kuruluş ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri en az yılda bir kez Sermaye Piyasası Kurulu tarafından denetlenir.
c)Fonların muhasebe, belge kayıt düzeni ile bağımsız dış denetimine ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kurulunun bu konudaki düzenlemelerine uyulur. Fonların hesap ve işlemleri üçer aylık ve yıllık dönemler itibariyla bağımsız dış denetime tabidir.
Fon pay değerinin hesaplanması
  Fon payları, temsil ettiği değerin tam olarak nakden ödenmesi şartıyla katılımcının bireysel emeklilik hesabına aktarılır. Fonun pay değeri, net varlık değerinin dolaşımdaki pay sayısına bölünmesiyle elde edilir.

Emeklilik Şirketi, katkı payının  kendi kendi hesaplarına intikal etmesini izleyen onbeş iş günü içinde hazırlayıp imzaladığıemeklilik sözleşmesini, katılımcıya vermek zorundadır. Emeklilik Sözleşmesi de, katkı payının emeklilik şirketinin hesaplarına intikal ettiği tarih itibarıyla yürürlüğe girecektir.

Toplu olarak yapılan ve en az on kişinin katılımı ile veya on kişiden az olsa dahi bir iş yerinde çalışanların tamamını kapsayacak şekilde düzenlenen emeklilik sözleşmelerine, grup emeklilik sözleşmesi denilmektedir. Sözleşmenin akdinden sonra grubun on kişinin altına düşmesi sözleşmenin geçerliliğini olumsuz etkilemeyecektir. Grup emeklilik sözleşmesinin tarafı olan her bir katılımcı sözleşmenin düzenlenmesinden itibaren en az bir yıl geçmiş olması kaydıyla bireysel olarak aktarım hakkına sahiptir

Emeklilik sözleşmesinin tarafları esas olarak medeni hakları kullanma ehiyetine sahip ve şirket nezdinde açılacak olan bireysel emeklilik hesabına katkı yapan ve adına şirket nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılan katılımcı ile emeklilik şirketidir.Lehdar sözleşmeye taraf olmamakla beraber , emeklilik sözleşmesinin süresi içinde katılımcının vefat etmesi halinde , katılımcı tarafından belirlenen ve kendisine , Medeni Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla ödeme yapılacak olan kimsedir

Emeklilik sözleşmesi, katılımcının gönüllü katılım ve belirlenmiş katkı esasına göre oluşturulan bireysel emeklilik sistemine girmesine, sistemden ayrılmasına, emekli olmasına, katkıların ödenmesine, bu katkıların bireysel emeklilik hesaplarında izlenmesine, fonlarda yatırıma yönlendirilmesine ve katılımcı veya lehdarına yapılacak ödemelere ilişkin esaslar ile tarafların diğer hak ve yükümlülüklerini düzenleyen, şirket ve katılımcı ile varsa katılımcı nam ve hesabına sözleşme aktetmek isteyen kişinin taraf olarak yer aldığı bir sözleşmedir.

1- Her iki sözleşme de öncelikle ayrı mevzuatlara tabidir.

2- Hayat sigortalarında poliçe bir sigorta şirketi ile aktedilir ve poliçe sonlanana kadar o şirkette kalır. Oysa emeklilik planları kendi mevzuatı gereği bir emeklilik şirketi ile aktedilir fakat gerekli sürelerin geçmesi kaydıyla daha sonra başka bir emeklilik şirketine aktarılabilir. Ayrıca aynı şirket içerisinde bir plandan diğer bir plana yine gerekli sürelerin geçmesi kaydıyla aktarım yapmak da mümkündür.

3-Hayat sigortası poliçelerinde süre ya kişinin yaşından bağımsızdır ya da kişinin yaşı ve öngörülen poliçe süresinin toplamına bakılarak dikkate alınır. Oysa bireysel emeklilik poliçelerinde emekliliğe hak kazanmak için 56 yaş sınırı vardır. Kişi kaç yaşında sisteme girerse girsin en az 10 yıl prim ödemek ve 56 yaşını doldurmakla emekliliğe hak kazanır. Bu nedenle 36 yaşında plana giren bir kişi 20 yıl sonra 46 yaşında plana giren kişi ise 10 sene sonra ama her ikisi de 56 yaşında emekli olmaya hak kazanır.

4- Hayat sigortaları poliçelerinde sigorta şirketi başvuruyu 30 gün içerisinde red etmez ise kabul etmiş sayılıyor. Bireysel emeklilik sözleşmelerinde ise bu süre 10 iş günüdür. Ayrıca bireysel emeklilik poliçeleri için bütün süreler iş günü olarak belirlenmiştir.

5- Hayat sigortası poliçelerinde başvuru 30 gün içinde sigorta şirketi tarafından red edilmiş ise başlangıçta alınan tutar hiçbir kesinti yapılmadan iade edilecektir. Bireysel emeklilik poliçelerinde ise 10 iş günü içerisinde başvuru reddedilirse, 7 iş günü içerisinde iade yapılacaktır.

6- Hem hayat sigortalarında hem de bireysel emeklilik sisteminde katılımcı söyleşme yürürlüğe girmeden önce sözleşmeden cayabilir. Ancak bireysel emeklilik sisteminde emeklilik teklif formunda hüküm yer alması şartı ile sigorta şirketi masraf tutarını aşmamak kaydıyla ödenen rakamı iade ederken kesinti yapabilir.

7- Hayat sigortaları grup poliçelerinde grubun en az 10 kişiden oluşması gerekmektedir. Bireysel emeklilik poliçelerinde ise grubun 10 kişiden az kişiden oluşması ve de grubun tamamının plana dahil olması şartı ile grupların 10 kişinin altında oluşması mümkün kılınmıştır.

8- Bireysel emeklilik sisteminde eksik yatan primler katılımcıya ait bilgilerin ve işlemlerin tamamlanmasına kadar geçen sürede ayrı bir fonda değerlendirilecektir.

9- Hayat sigortalarında mevcut olmamakla beraber bireysel emeklilik sistemi için ilk girişte talep edilebilecek bir giriş aidatı öngörülmüş ve azami tutarı ile ödenme süresi yönetmelikle düzenlenmiştir.

Bireysel emeklilik sisteminin hayatımıza girmesiyle, gelecek nesil emeklilerin yaşam koşullarının iyileştirilmesine olanak sağlayacak olması nedeniyle sosyal açıdan, bireysel tasarrufların oluşacak emeklilik fonları aracılığıyla ekonomiye ciddi kaynak yaratacak olması nedeniyle ekonomik açıdan ülkemiz de bireysel emeklilik sistemine ihtiyaç duyuldu.

Bireylerin aktif olarak gelir elde etmekte oldukları dönem içerisinde, gelecekteki emeklilik dönemleri için düzenli olarak tasarrufta bulunarak birikim oluşturmalarını ve emeklilik geliri elde etmelerini sağlayacak, çağdaş bir gelecek güvencesi alternatifini topluma sunmaktır.

Bireysel Emeklilik : Bireysel Emeklilik Sistemi, devletin sosyal güvenlik sistemini (SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı) tamamlar nitelikte, bireylerin gönüllü katılımı esasına dayanan özel bir emeklilik sistemidir.